Hội Thảo Tháng 11/2025 - Giáo Dục Kitô Giáo: Phát Triển Trẻ Em Toàn Diện Từ Chiều Kích Đức Tin, Tâm Lý Và Xã Hội
Trong tinh thần hiệp hành và thao thức với việc giáo dục trẻ em trong bối cảnh xã hội hôm nay, sáng thứ Bảy, ngày 29/11/2025, Học viện Thần học Thánh Phêrô Lê Tuỳ đã tổ chức hội thảo chuyên đề “Giáo dục Kitô giáo: Phát triển trẻ em toàn diện từ chiều kích Đức tin, Tâm lý và Xã hội”. Chương trình được tổ chức tại Hội trường Trung tâm Mục vụ Tổng Giáo phận (TGP) Hà Nội, quy tụ sự hiện diện của quý Cha, quý Sơ trong Ban Điều Hành Học viện, quý tu sĩ, quý học viên, nhiều phụ huynh và những người đang dấn thân trong sứ vụ giáo dục Kitô giáo.
Mở đầu hội thảo, Cha Antôn Trần Văn Phú, Thạc sĩ Thần học Thánh Kinh, Đặc trách Đào tạo của Học Viện đã đặt ra những câu hỏi gợi suy tư về trách nhiệm của các bậc làm cha mẹ trong việc chuyển trao gia sản đức tin cho con cái và các thế hệ tiếp nối, cùng với đó là thao thức những việc phải làm để thực hiện tốt “nghệ thuật và khoa học” của việc giáo dục trẻ em cách toàn diện. Từ đó, Cha trình bày chủ đề “Nhiệm vụ của Gia đình trong Thế giới hôm nay: Cha mẹ trong vai trò là nhà giáo dục đầu tiên cho con cái dưới ánh sáng của Tông huấn về Gia đình Familiaris Consortio của Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II.”
Cha Antôn nhấn mạnh cha mẹ là những nhà giáo dục đầu tiên và không thể thay thế. Hơn bất kì hình thức nào, gia đình là môi trường truyền đạt đức tin, nuôi dưỡng tình yêu và lòng kính mến Thiên Chúa, là trường giáo lý đầu tiên và là cộng đoàn loan báo Tin Mừng. Đồng thời, Cha mời gọi các gia đình, tu sĩ và giáo dân chuyên môn cùng cộng tác trong sứ mạng giáo dục, trước hết bằng sự dấn thân hỗ trợ và bằng chính đời sống chứng nhân, bởi “tương lai của thế giới và của Hội Thánh đi qua các gia đình.”
Tiếp nối chương trình là phần trình bày của Thạc sĩ Tâm lý Cao Thị Thảo – Giảng viên Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh – xoay quanh các mốc phát triển tâm sinh lý ở trẻ dưới 6 tuổi. Dựa trên các bảng kiểm khoa học của CDC (Hoa Kỳ), diễn giả trình bày hệ thống các giai đoạn phát triển từ 6 tháng đến 5 tuổi, bao gồm vận động cơ thể, ngôn ngữ – giao tiếp, tư duy – nhận thức và cảm xúc – kỹ năng xã hội. Thạc sĩ nhấn mạnh tầm quan trọng của 5 năm đầu đời trong việc định hình nhân cách trẻ, đồng thời chỉ ra hoạt động chủ đạo của từng giai đoạn: giao tiếp cảm xúc (0–1 tuổi), chơi với đồ vật (1–3 tuổi), và trò chơi phân vai theo chủ đề (4–5 tuổi).
Thạc sĩ giúp người tham dự hiểu rõ hơn những hành vi thường gặp như sự bám người, tính khám phá, quá trình học nói hay hiện tượng “khủng hoảng tuổi lên 3”, qua đó nhấn mạnh vai trò của người lớn trong việc đồng hành giúp trẻ phát triển lành mạnh. Đó là giáo dục trẻ bằng tình yêu vô điều kiện với những hành động cụ thể nhưng cần có giới hạn để con có khả năng chấp hành những quy tắc của gia đình và xã hội. Bên cạnh đó, diễn giả giới thiệu mô hình hỗ trợ đa tầng (MTSS) – một cách tiếp cận bao trùm, giúp gia đình, giáo viên và cộng đoàn giáo xứ cùng nhận diện mức độ nhu cầu của từng trẻ và hỗ trợ phù hợp từ phổ quát đến chuyên biệt.
Trong phần tiếp theo, Thạc sĩ Mai Thị Anh, Giảng viên Trường chuyên biệt Ánh Sao trình bày tập trung vào việc sàng lọc và nhận diện các rối loạn phát triển như tự kỷ và tăng động giảm chú ý.
Với kinh nghiệm và kiến thức của bản thân trong việc giáo dục trẻ đặc biệt, diễn giả đã trình bày về những dấu hiệu nhận biết sớm và cung cấp hướng dẫn giúp phụ huynh, giáo lý viên và người chăm sóc có thể quan sát trẻ trong đời sống hằng ngày, từ đó kịp thời đưa trẻ đến các cơ sở đánh giá chuyên biệt hoặc tìm kiếm sự tư vấn chuyên gia khi cần thiết. Cách tiếp cận của Thạc sĩ Mai Anh nhấn mạnh vai trò của quan sát nhẹ nhàng, không gán nhãn, cũng như sự kết hợp giữa gia đình – nhà trường – cộng đoàn trong việc hỗ trợ sự phát triển toàn diện cho trẻ.
Phần cuối chương trình là buổi tọa đàm giữa các diễn giả và hai gia đình đến từ Hà Nội, tạo nên bầu khí cởi mở, chân thành và giàu tính thực tiễn. Nhiều câu hỏi được đặt ra liên quan đến những tình huống thực tế về trẻ đặc biệt mà các tham dự viên phải đối diện như: tăng động giảm chú ý, khủng hoảng tâm lý, vai trò của cha mẹ trong nhận diện và áp dụng các phương pháp can thiệp… Bên cạnh đó, các tham dự viên cũng nêu lên ưu tư về cách thức giáo dục đức tin cho trẻ, khó khăn trong giao tiếp giữa gia đình và giáo xứ, hay những băn khoăn trong việc xử lý các hành vi cảm xúc bất thường.
Các diễn giả đã đưa ra những tư vấn cụ thể, đồng thời nhấn mạnh tinh thần đồng hành theo linh đạo Kitô giáo: lắng nghe, kiên nhẫn, tôn trọng sự khác biệt và nâng đỡ từng em theo chính khả năng và hoàn cảnh của các em. Cha Antôn đặc biệt nhắc lại vai trò của giáo dục Đức tin là “Kéo ra” những gì Thiên Chúa đặt để nơi con người, để Đức tin hòa quyện với lý trí từ đó con người có thể sử dụng lý trí, ý chí sao cho đúng và phù hợp với Đức tin.
Hội thảo khép lại trong tâm tình tạ ơn Thiên Chúa và niềm vui được cùng nhau chung tay xây dựng một môi trường giáo dục nhân bản – đức tin – tâm lý toàn diện cho trẻ em. Ước mong mỗi người sẽ đem những kiến thức và kinh nghiệm thu lượm được từ buổi hội thảo, và áp dụng cách sáng tạo trong môi trường cũng như sứ vụ giáo dục mà mỗi người đang thi hành trong Giáo hội và xã hội hôm nay.